De ergste epidemieën aller tijden - Pokken

De mens heeft altijd te maken gehad met allerlei ziekteverwekkende virussen en bacteriën, die soms enorme epidemieën veroorzaken. Sommige ziekten zijn uitgegroeid en andere worden nog steeds met man en macht bestreden terwijl we ons proberen voor te bereiden op nieuwe, gemuteerde ziekten. In mijn volgende post zou ik het graag willen hebben over bepaalde epidemieën die een grote invloed hebben uitgeoefend in ons leven. De Pokken die momenteel zijn uitgegroeid zijn te wijten aan een virus. Een andere naam die we kunnen geven aan Pokken is Variola. Het virus werd uitsluitend via de mens overgebracht. 

Natuurlijke overdracht
Het laatste geval van Pokken is geregistreerd in 1977 in het Afrikaanse land Somalië. In het jaar 1980 werd de Pokken door het WHO tot een uitgegroeide ziekte verklaard en de vaccinatie afgeschaft. Indien de Pokken opnieuw zouden uitbreken zouden alle leeftijdscategorieën even veel kans oplopen om besmet te geraken.

Besmettelijkheid
Men neemt aan dat enkele virusdeeltjes volstaan om besmet te geraken, het is met andere woorden heel besmettelijk. De overdracht gebeurt door vernevelde speekseldeeltjes, die door de besmette persoon wordt opgehoest. Besmette kledingstukken of linnengoed kunnen ook leiden tot besmetting van de Pokken. 

Symptomen
De ziekte deed zich voor in twee vormen: variola major en variola minor. Variola major is een ernstige ziekte die bij personen vaak leiden tot de dood. Als men het toch overleeft zal je er de gevolgen van dragen: blindheid en huidlittekens. De gemiddelde incubatieperiode bedraagt 12 dagen. De ziekte evolueert in vier fasen: 

1. De invasiefase wordt gekenmerkt door een griepsyndroom: koude rillingen, hoge koorts, braken, algemeen ziekgevoelen, hoofdpijn en rugpijn. Bij 10% van de patiënten wordt rode uitslag waargenomen.  
2.  De uitslag die verschijnt begint bij het gelaat en de handen en breidt zich uit. De uitslag evolueert tot puisten, en uiteindelijk tot blaasjes gevuld met etter. Ze gaan gepaard met letsels ter hoogte van de keelholte en de mond.
3. De ettering begint rond de derde dag na de huiduitslag en gaat gepaard met een opflakkering van de algemene tekens. 
4. Na een paar dagen vormen de pokken zwarte korsten die blijvende littekens achterlaten. 

Hoe dodelijk zijn Pokken?

Bij variola major sterfte 3% bij gevaccineerden en 30% bij niet-gevaccineerden. Wanneer de dood optreedt, gebeurt dit in de eerste weken. 

Variola minor is minder verantwoordelijk van sterfte namelijk minder 1% bij niet-gevaccineerden. Het uiteindelijke dodental wordt geschat tussen de 300-500 miljoen mensen. 

Diagnose

• Onderzoek van de korsten aan de hand van een microscoop
• Wanneer men het virus kweekt kan men nagaan om welke vorm het gaat: minor of major
• Er is een specifieke test voor variola ontwikkeld, die het mogelijk maakt het variolavirus te onderscheiden. 
• Elk van pokken verdacht monster moet onmiddellijk worden overgebracht naar het laboratorium van het CDC, Atlanta.  

Behandeling

Tot op de dag van vandaag bestaat er geen behandeling. Men gaat dus kijken naar de symptomen van de patiënt en daarop verder werken. Daarnaast werken antivirale geneesmiddelen tegen de Pokken. 

Net zoals bij het coronavirus wordt het aangeraden om de patiënten te isoleren. De patiënt moet geïsoleerd blijven en als besmettelijk beschouwd worden tot de korsten afvallen, met een minimum van 17 dagen na de blootstelling. De overlevenden zijn ontmoedigd door de littekens: plastische chirurgie en psychologische ondersteuning kunnen aangewezen zijn.   

Biologisch wapen?

De ziekte is in totaal al 40 uitgegroeid niettegenstaande dat het virus mogelijk gebruikt kan worden als biologisch wapen. Het risico heeft te maken dat het virus op een korte tijd veel mensen kan besmetten en doden. Daarnaast is het relatief makkelijk om het op grote schaal te produceren. Indien het virus gebruikt zal worden als biologisch wapen, zou het virus via verneveling kunnen worden vrijgemaakt. De officieel resterende partijen van het pokkenvirus worden op 2 plaatsen in het uiterste veilige omstandigheden bewaard: in Atlanta, USA en in Rusland. Vermits pokken niet meer in de natuur voorkomen, wijst elk bevestigd geval van Pokken op een opzettelijke verspreiding van het virus. 

Om af te sluiten wil ik aantonen dat we in tijde van corona dichter bij elkaar zijn gekomen. Nu beseffen we hoeveel onze vrienden en familie voor ons betekenen. We laten ons creativiteit de vrije loop gaan. We sturen volop kaartjes naar elkaar. Het is misschien een klein gebaar maar een gebaar met veel betekenis. Allen doen dus! 

Stay Save! We geraken hier samen door!

Tot snel!

Bibliografie:

Norge, K. (2020). De 10 ergste epidemieën aller tijden. Wetenschap in beeld, 15, 1-10. 

Lede, R. (2016). Pokken ( of Variola ). Gezondheid.be, 1, 1-6.